اگر به یک کلاس یوگای مدرن مراجعه کنید، خواهید شنید که مربی در مورد هم راستایی درست یک حرکت صحبت می کند. وقتی در مورد هم راستایی صحبت می کنیم (مثلا هم راستا نگه داشتن زانو با مچ پا در حرکت ویرابادراسانا یک)، اغلب به آموزش های بی.کی.اس آیینگر در متن معروف سال 1966 به نام "فرازی بر یوگا" اشاره می کنیم. ورزش یوگا به 2000 سال پیش باز می گردد و آیینگر سهم شگفت انگیزی در آموزه های آن دارد. این آموزه ها بخش جدایی ناپذیری از دانش امروز ما از یوگا را تشکیل می دهند.
نام آیینگر برگرفته از نام پایهگذار این سبک از یُوگا، "B.K.S. Iyengar" میباشد.
آیینگر، نامی هندی ( تامیل نادو[1]) : هندو (برهما[2]) است، آیانگر در زبان تامیل، از ریشه آیان به معنی ‘حکیم’ ، ‘کشیش’، ‘براهما’، ‘خداوند’ ( از لغت هند-آریایی[3] آییا، از لغت سانسکریت آریا ‘آریان’، ‘ارباب’، ‘معلم’ یا ‘پدر خوانده’) به اضافه – گارو که پسوندی جمع برای تجلیل در زبان تلوگو است که زبان مردم بومی استان آندراپرادش است. فرم تلوگویی این لغت آیاگارو است، به معنی ‘پدر’ ، ‘آقا’. "
آیینگر به نوعی از آشتانگاهای یُوگا[4] گرفته میشود که بر همترازی صحیح بدن تآکید و تمرکز دارد، در این نوع از یُوگا از صندلی، آجرهای چوبی یا فوم، تسمه و ... به عنوان ابزار برای کمک به انجام درست حرکات استفاده میشود.
- K.S. Iyengar، استاد مدرن یُوگا، این سبک از یُوگا را پایهگذاری کرده است. وی همچنین نویسنده کتاب "فرازی بر یُوگا[5]" است که یکی از معتبرترین متون یُوگای مدرن محسوب میشود. کتابهای " فرازی بر پرانایاما[6]"، " فرازی بر احکام یُوگا[7]"، "درخت یُوگا[8]" و " فرازی بر زندگی[9]" نیز از دیگر کتابهای ایشان میباشند.
او در طول هفتاد سال تدریس، سبک یوگای خود را که به صورت گستردهای تجربه شده بود، توسعه داد و بهبود بخشید، به نحوی که امروزه این سبک، در اکثر سبکهای مدرن یُوگا ترکیب شده است.
در سال 1934، شوهر خواهر آیینگر، Sri Tirumalai Krishnamacharya از آیینگر نوجوان خواست که به Mysore بیاید، تا از طریق انجام تمرینهای یُوگا سلامتی خود را بازیابد. از آن جا او تمرینهایی را آموخت که پیوسته در بهبود وضعیت سلامتیاش مؤثر بود. آیینگر، ملحق شدن به شوهر خواهر خود را، نقطه عطفی در زندگی خود میدانست و میگفت " او [Krishnamacharya] فقط ده یا پانزده روز به من آموزش داد، ولی همان چند روز چیزی که من امروز شدم را مشخص کرد!" گرچه K. Pattabhi Jois ادعا میکرد که او استاد آیینگر بوده است و نه Krishnamacharya. در سال 1937، Krishnamacharya آیینگر را در سن هیجدهسالگی به پونا[10] فرستاد تا تدریس یُوگا را انتشار و گسترش دهد.
آیینگر در سال 1956، برای اولین بار به ایالات متحده آمریکا سفر کرد و کتاب مشهور خود "فرازی بر یُوگا" را در سال 1966 نوشت، که بیش از سه میلیون نسخه از آن به فروش رفت. یُوگای آیینگر در دهه 1970، زمانی پایهگذاری شد که آیینگر بیش از 200 حرکت کلاسیک یُوگا و 14 گونه مختلف پرانامایا (همراه با تنوعهای بسیاری از آنها) از مبتدی تا پیشرفته را نظاممند کرد. این به این معنی بود که اطمینان یابد که دانشآموزان به تدریج از حرکات ساده به سوی حرکات پیچیدهتر پیشرفت میکنند و ذهن، جسم و روان خود را قدم- به- قدم توسعه میدهند.
یُوگای آیینگر نظامی از آساناهاست که هدفش اتحاد جسم، ذهن و روان به منظور سلامتی و خوب بودن است. یُوگای آیینگر، ابزار قدرتمندی برای رهایی از فشارها و تنشهای زندگی مدرن و در کل افزایش خوبی است.
آیینگر با سایر سبکهای یُوگا در سه عنصر کلیدی تفاوت دارد: تکنیک (فن)، توالی و زمانسنجی.
این سبک برای توجهاش به جزییات و تمرکز دقیقش به همترازی بدن شناخته میشود. بهعلاوه، آیینگر در استفاده از "ابزارهای کمکی" مثل بالش، صندلی، آجر، تسمه و کیسه شن، پیشگام بوده است. ابزارهای کمکی در این سبک، انجام تمرینات و حرکات را برای همه مردم در شرایط متفاوت جسمی، ممکن میسازد.
برخلاف Vinyasa Yoga و سایر انواع مشابه، با توجه به این که در یُوگای آیینگر عدم همترازیها و خطاهای شاگردها فعالانه از طریق توضیحهای مربی در حین انجام حرکات اصلاح میشوند، کلاسها در این سبک بسیار شفاهی و دقیق است. تربیت مربی یُوگای آیینگر نیز بسیار سختتر از سایر سبکهای یُوگا است و به جای هفتهها سالها طول میکشد.
باز هم، تکنیک (فن)، توالی و زمانسنجی حرکات مواردی هستند که این سبک را منحصر به فرد میکنند. در حین انجام حرکات در یُوگای آیینگر، میتوان دید که از همه هشت انضباط و قاعده یُوگا استفاده میشود که با تمرینهای "ژیمناستیک و تنفس عمیق" اختلاف دارد. بر اساس منابع آیینگر، با تمرین و فهم، یک متخصص تشخیص میدهدکه آسانا (حرکت) با حرکت کششی و ژیمناستیک متفاوت است، همینطور پرانامایا (کنترل تنفس) با صرفاً تنفس عمیق فرق دارد و مراقبه[11] با بیهوشی خودخواسته[12] تفاوت دارد.
نکاتي شنيدني از سبک آيينگر:
- آیینگر یک سبک یوگای مخصوص به خود ایجاد کردند. این سبک بر این نکته تاکید دارد که سکون و آرامش ذهن از طریق تمرینات بدنی میسر می شود.
از آنجا که یوگا ورزشی است که از قدیم بر آرامش و سکون ذهن تمرکز داشته است، تمرینات فیزیکی در گذشته هیچگاه جز اصلی آن نبوده اند. به گفته پاتانجلی در کتاب "حکمت یوگا"، یوگا تمرین آرام کردن بی ثباتی های ذهن ماست. در یوگای پاتانجلی در واقع هیچ حرکت یوگایی وجود ندارد. تنها در قرن بیستم بود که حرکات یوگا به عنوان وسیله ای برای آماده سازی بدن و یافتن یک وضعیت راحت برای نشستن در مراقبه ظاهر شدند. آیینگر معتقد بود که بدن تجلی فیزیکی ذهن است.
یوگای آیینگر با حرکات طولانی مدتی که با تنفس مرتبط هستند متمایز می شود. با اینکه یوگای آیینگر به طور گسترده از آموزش های پاتانجلی نشأت گرفته، آیینگر درک خود از یوگا را نیز وارد این آموزش ها کرده است. با اینکه وی به کتاب "حکمت یوگا" به عنوان اولین متن موجود در زمینه یوگا اشاره می کند، سایر متخصصان یوگا آثار آیینگر را مانند انجیل مدرن یوگا می دانند. از میان آثار تاثیر گذار وی کتاب "فرازی بر یوگا"، " فرازی بر پرانایاما"، " فرازی بر حکمت یوگا" و " فرازی بر زندگی" دستورالعمل های روشن و دقیقی در مورد یوگا ارائه می دهند از جمله می توان به فواید هر آسانا و نیز آثار آناتومیک آنها اشاره کرد.
سبک یوگای آیینگر با حرکات طولانی مدت و نیز ایجاد تغییرات برای استفاده مطلوب از حرکات متمایز می شود. یوگای آیینگر همچنان بر هم راستایی تاکید بسیار دارد. در اینجا نیز حفظ تعادل اهمیت زیادی دارد و تاکید می شود حرکات به طور روزمره تغییر کنند تا از استفاده بیش از حد از یک عضله جلوگیری شود. آیینگر به طور ویژه بر جنبه های آناتومیک حرکات تمرکز داشت. حرکات طراحی شده و در یک دنباله کنار هم قرار می گیرند تا ثبات، تعادل، قدرت و انعطاف پذیری ایجاد کنند.
- آیینگر در دوران کودکی بسیار بیمار بود و سلامتی و قدرت خود را مرهون تمرینات یوگا می داند.
بی.کی.اس آیینگر یکی از سیزده فرزند یک خانواده فقیر در جنوب هند بود. در کودکی به بیماریهای فراوانی از جمله تیفوئید، مالاریا و سل مبتلا شده و بدن بسیار ضعیفی داشت. در شانزده سالگی برای زندگی نزد خواهر و شوهر خواهر خود کریشناماچاریا که امروزه او را به عنوان پدر یوگای مدرن می شناسیم رفت.
کریشناماچاریا تمرینات هاتا یوگا را وارد زندگی مدرن کرد. در صورتی که پیش از آن وارد کردن این تمرینات به زندگی مدرن به دلیل سختی فیزیکی و ذهنی آنها امکان پذیر نبود. به دلیل ضعف و ناتوانی آیینگر، کریشناماچاریا در ابتدا تمایلی به آموزش او نداشت. ولی وقتی یکی از شاگردان وی که قرار بود در یک کنفرانس یوگا در قصر ماهاراجه میسوره اجرا داشته باشد به طور ناگهانی ناپدید شد، آیینگر جای او را گرفت. از آن پس آیینگر شاگرد کریشناماچاریا شد. با اینکه وی تنها یک سال تحت آموزش این استاد بزرگ بود، بسیار تحت تاثیر نوآوری های او در تمرینات یوگا قرار گرفت و بعدها این نظریه را گسترش داد که یوگا برای همه افراد صرف نظر از هر شرایط جسمی امکانپذیر است. کریشناماچاریا آیینگر را برای تدریس در مدارس به پونا فرستاد. به کمک تمرین و تدریس، آیینگر در استفاده از یوگا برای درمان بیماری ها و دردهای جسمانی پیشگام شد. او نوآوری هایی از جمله استفاده از ابزار در حرکات ایجاد کرد. استفاده از ابزار در ایجاد همراستایی به شاگردان کمک کرده و نهایت فایده را به آنها می رساند.
- آیینگر توسط یک نوازنده ویولن به نام یهودی منوهین به غرب شناسانده شد.
ویولن نوازی به نام یهودی منوهین در سال 1952 هنگامی که در حال اجرای یک تور در هند بود با آیینگر ملاقات کرد. در مقاله منتشر شده ای در مجله LIFE در سال 1953، منوهین موفقیت خود را به عنوان یک هنرمند مرهون ورزش یوگا دانست. او آیینگر را به ربکا هارکنس که یکی از وارثان شرکت Standard Oil بود معرفی کرد و او در سال 1956 آیینگر را به رودآیلند برد. مجله LIFE مقاله دیگری منتشر کرد که در آن عکسایی از آیینگر در حال آموزش دادن به خانواده هارکنس نشان داده شده بود. آیینگر به سفر با منوهین ادامه داد و در هر شش قاره آموزشگاه هایی تاسیس کرد. دونا کارن، آنت بنینگ، آلدوس هاکسلی و حتی ملکه الیزابت بلژیک از شاگردان او بودند. گفته میشود معروفیت آیینگر به عنوان یک مربی یوگا در هند، در درجه اول به دلیل معروفیت او در دنیای غرب بود.
- استفاده از ابزار و ایجاد تغییر در حرکات باعث شد یوگا به ورزشی برای همه افراد تبدیل شود.
با قراردادن یوگا در دسترس همه مردم، آیینگر یوگا را در غرب تعمیم داد. از آنجا که خود در کودکی نقص فیزیکی داشت، ثابت کرد که یوگا تنها برای افراد تندرست نیست. در واقع افرادی که فکر می کنند نمی توانند یوگا کنند احتمالا افرادی هستند که بیشترین فایده را از آن خواهند برد. او بر اساس تجربیات خود و نیز تجربیات دانش آموزانش تدریس می کرد. گفته می شود او همیشه به دنبال راه های متفاوت بود تا بتواند انجام یک حرکت را امکان پذیر کرده و نهایت فایده را به شاگردانش برساند. آیینگر آجر یوگا را ابداع کرد. او ابتدا از آجرهای سیمانی حیاط خانه اش استفاده میکرد. به همین ترتیب از اشیاء مختلف برای انجام حرکات استفاده می کرد.
- آیینگر از نخستین مربیانی بود که به طور همزمان به چند نفر آموزش می داد.
آیینگر در دنیا به دلیل سهمی که در یوگای معاصر داشت مورد احترام قرار گرفته است. او هوادارن بیشماری در اطراف دنیا داشته است. تماشای ویدیوهای آموزشی او بسیار شگفت انگیز است. او حرکات را بسیار ساده نشان می داد و مربی بسیار سختگیر ولی مهربانی بود که عقیده داشت همه افراد توانایی انجام یوگا و فایده بردن از آن را دارند. او مرد بسیار متواضعی بود و با اینکه دانش خود را تنها به متون قدیمی نسبت می داد، نوآوری هایی در یوگا ایجاد کرد که بخشی اساسی از دانش امروز ما از یوگا را تشکیل می دهند.
ترجمه: مريم نراقي , نسيم گرايلي
ويرايش : سالومه تهراني